Introductie en systemen
Dit vak heet Introductie in Energie- & Industriesystemen en vormt de basis van het E&I domein van de bacheloropleiding Technische Bestuurskunde aan de TU Delft. We kijken in dit vak dus naar energiesectoren en de industrie. En we kijken met een systeembril. Deze pagina introduceert wat daarmee wordt bedoeld.
Deze pagina bevat een introductie in systemen. Daarna behandelen we drie benaderingen om deze systemen te bekijken:
• systemen-ketens-netwerken
Achtereenvolgend is er een overzicht van de systemen die in dit vak worden besproken, zowel voor de energiesector als de industrie.
• systemen-energie
• systemen-industrie
Ten slotte behandelen we een overzicht van eenheden, kentallen die worden gebruikt in energie- en industriesystemen en beschrijven we een methode om te schatten en te rekenen aan deze systemen:
• energie-eenheden
• kentallen-overzicht
• energie-schatten-rekenen
En zie hier voor informatie over de werkcolleges behorende bij dit vak: werkcollege-voorbereiding-algemeen
Wat is een systeem?
Een systeem is een "set van entiteiten die samen een geïntegreerd geheel vormen" (Chappin 2011w). Daarbij wordt vaak de systeemfunctie benadrukt. Systemen zijn overal: een auto is een set van entiteiten - de onderdelen - die samen een geïntegreerd geheel vormen: een (al dan niet) werkende auto. Maar onderdelen van de auto op zich, zoals het motorblok, kunnen ook een geïntegreerd geheel vormen. Zo is bijvoorbeeld de aardolie-industrie een systeem, met daarin olievelden, transportmiddelen, raffinaderijen, en onze auto's als gebruikers. En dan zijn we alweer beland bij de auto: een auto was op zich al een systeem. Zo zijn ook de raffinaderijen systemen, die weer bestaan uit systemen. We gebruiken dit concept van systemen, zodat we een overzicht kunnen krijgen van hoe E&I eruit ziet, wat er allemaal inzit (elementen, entiteiten), welke verbindingen er zijn (netwerken) en hoe het geheel - als een systeem - functioneert.Systemen en de waarde hiervan voor Technische Bestuurskunde zijn ook aan de orde geweest bij het vak TB112A - Systeemmodellering 1. Voor meer informatie hierover, zie de wikiw van dit vak.
Socio-technische systemen
Dit zijn technische systemen die sterk zijn verweven met onze maatschappij: denk aan hoeveel activiteiten in onze maatschappij mogelijk worden gemaakt door een stabiele elektriciteitsinfrastructuur. Deze infrastructuursystemen kunnen we daarom ook zien als zogenaamde socio-technische systemen. Een voorbeeld is een algemene beschrijving van energiesystemen die is weergegeven in figuur 1. Een overzicht van energiesystemen staat op de pagina systemen-energie..
Een systeemplaatje als dit geeft een overzicht van de structuur van het systeem en de elementen waaruit het systeem bestaat. Hierin is de fysieke energiestroom in het technische subsysteem te zien: de energie stroomt (over het geheel genomen) van links naar rechts. Ook is te zien dat een enorme organisatie zich heeft ontwikkeld: wetten, regelgeving van wat wel en niet mag, hoe 'de markt' is georganiseerd, energiemarkten, handel tussen partijen, retail waarbij kleine consumenten energie afnemen, de 'energie-producenten' die doen aan energieconversie, beheerders van transportnetwerken en de gebruikers (zoals jij en ik).
Focus op technologie
In dit vak is er een sterke focus op de technologie. In energie en industrie speelt technologie een belangrijke rol, en begrip daarvan is een voorwaarde om na te denken over hoe we de socio-technische systemen als geheel kunnen vormgeven en verbeteren. Daarom zetten we voor nu de actoren buiten spel. Technologie kan worden gedefinieerd als de praktische toepassing van kennis. Dat is een brede definitie, waaruit je kunt afleiden dat de eerste technologie al het gebruik was van steen, 2,5 miljoen jaar geleden (de Heinzelin 1999w). Energie- en industriesystemen zitten vol met geavanceerde technologie: denk gerelateerd aan de elektriciteitsinfrastructuur aan elektriciteitscentrales, hoogspanningskabels en elektronische apparaten, en bij de aardolie-industrie aan raffinaderijen, chemische fabrieken en auto's. Een overzicht van energiesystemen staat op de pagina systemen-energie en één over de industriële systemen staat op de pagina systemen-industrie. Die technologische elementen staan in dit vak centraal: het biedt je een introductie van Energie- en Industriesystemen.Lees verder op systemen-ketens-netwerken.
Bronnen
Chappin 2011w, Chappin, E. J. L. (2011), 'Simulating Energy Transitions', PhD thesis, Delft University of TechnologyChappin and Blomme 2022w, Chappin, E. J. L. and R. Blomme. Emergent behaviour in the energy transition. Technical report, Delft University of Technology, 2022. URL https://doi.org/10.4233/uuid:45e6f487-41ab-4299-96c7-5c8c8ab58392.
de Heinzelin 1999w, de Heinzelin, J.; Clark, J. D.; White, T.; Hart, W.; Renne, P.; WoldeGabriel, G.; Beyene, Y. & Vrba, E. (1999), 'Environment and Behavior of 2.5-Million-Year-Old Bouri Hominids', Science 23, 625.
Laatste wijziging: 11-01-2024
Deze publicatie valt onder een Creative Commons licentie. Zie hiervoor het colofon.
Deze publicatie valt onder een Creative Commons licentie. Zie hiervoor het colofon.
