Aardgas ketenoverzicht

Aardgas is de huidige standaard in de verwarming van de meeste Nederlandse huishoudens, die elk een eigen aansluiting hebben. Hoe krijg je daar per aansluiting per jaar 1340 m$^3$ gas (EnergieNed 2014^w) naar toe? In deze paragraaf wordt de keten van productie, voorraadbeheer en distributie kort toegelicht, te zien in figuur 1.


Voorraad
Aardgas wordt gevonden in ondergrondse reservoirgesteenten, zoals de bekende gasbel onder Slochteren, in de provincie Groningen. Aardgas ontstaat (significant) niet, omdat het ontstaansproces ontzettend lang duurt. Wereldwijd zit er 1,9 biljoen m$^3$ bewezen reserve van aardgas in de aardkorst, waarvan het grootste deel in Rusland en het Midden-Oosten.

Winning
Wanneer een aardgasveld 'vol' is, is het gas winbaar door een boorleiding te leggen en de kraan open te zetten. 80 tot 90% is met de huidige techniek (bijv. druk opvoeren door waterinjectie) te winnen. Uit aardgaswinning kunnen externaliteiten als bodemdaling en aardbevingen voortkomen.

Behandeling en conversie
Gewonnen aardgas moet van verontreinigingen ontdaan worden en tot een standaard geconverteerd worden voordat het geschikt is voor gebruik.

Transport en distributie
In Nederland wordt aardgas gedistribueerd door middel van leidingsystemen. Het hoofdtransportnet bestaat uit grote leidingen met een groot debiet, van bronnen en opslag naar regionale meet- en regelstations. De Regionale gasnetten kennen een kleiner debiet en vervoeren gas naar gasontvangststations, waarmee het fijnmazige consumentennetwerk verbonden is.

Opslag
Om aan fluctuaties in de vraag te kunnen voldoen is het nodig een buffer in het distributienetwerk te construeren. Door middel van opslag van gebruiksklaar aardgas in leeggepompte velden kunnen middellange en lange termijn fluctuaties worden opgevangen, en door middel van andere methoden korte termijn fluctuaties.

Gebruik
Het gebruik van aardgas kent fluctuaties door weersinvloeden en lange termijn trends. Per jaar verbruikt een Nederlands huishouden zo’n 1100 m$^3$ gas per jaar ten behoeve van ruimteverwarming en koken. In 1980 was dit nog gemiddeld 2460 m$^3$ gas per jaar(CBS 2023^w).

Bronnen

CBS 2023^w, Gasverbruik van huishoudens, geraadpleegd 11 januari 2024
EnergieNed 2014^w, verbruik 2012 Energietrends 2014, geraadpleegd 18 november 2015