Grondwater

Wereldwijd is grondwater meestal schoon en overal aanwezig. Juist onder droge gebieden zonder rivieren en meren, en zelfs in woestijnen, wordt vaak water op enkele meters tot tientallen meters onder het aardoppervlak gevonden. Recent zijn grote hoeveelheden water onder de Sahara ontdekt. Grondwater bevindt zich in aquifers: herkenbare watervoerende lagen in de bodem waar grondwater als het ware (langzaam) doorheen stroomt, zie onderstaande figuur. De watervoerende laag is doorlaatbaar gesteente, of een pakket van zand, grind en dergelijke waar water langzaam doorheen kan stromen. Deze laag kan zijn begrensd c.q. afgesloten door een geheel ondoordringbare of semi-doordringbare laag. Vanuit het oppervlak wordt de aquifer aangevuld doordat een deel van de neerslag niet als runoff over land naar zee wordt afgevoerd, maar de bodem intrekt en daar zijn weg naar de aquifer vindt.


Aquifers kunnen erg groot zijn: de Ogallala Aquifer^w of High Plains Aquifer in de VS bestrijkt een oppervlak van 450.000 km². Ongeveer 27% van al het geïrrigeerde land in de VS ligt boven deze aquifer, die ongeveer 30% van het grondwatergebruik voor irrigatie in de VS levert. Ruim 80% van de mensen in het gebied is voor drinkwater afhankelijk van deze aquifer. De Great Artesian Basin^w is een van de grootste ondergrondse waterreservoirs. De Aboriginals gebruikten de natuurlijke bronnen en vanaf 1891 zijn er (op steeds grotere schaal) putten geslagen om het water naar boven te halen. Samen met de vruchtbare bodem is het water de belangrijkste reden dat het oosten van Australië een zeer productief landbouwgebied heeft kunnen worden.

Het water in aquifers is zeer oud, duizenden tot miljoenen jaren, en wordt slechts (zeer) langzaam aangevuld, m.a.w.: de zgn. recharge is klein, iets wat duurzame exploitatie (duurzaam watergebruik) moeilijk maakt. Wereldwijd is het gebruik van grondwater uit aquifers de laatse decennia explosief gestegen. De genoemende aquifers in de VS en Australië vertonen alle tekenen van overexploitatie. In een aantal gevallen, o.a. in de Verenigde Staten, wordt deze situatie nog verergerd doordat de aquifer niet meer zo snel wordt aangevuld als tientallen tot duizenden jaren geleden: de Ogallala aquifer wordt in het noorden gevuld door neerslag, maar juist die neerslag is minder geworden terwijl de irrigatie zijn tol heeft geëist.