Gebruik zoet water

Naar schatting bedroeg het wereldwatergebruik in 2000 zo'n 4.000 km³ (GRID Arendal^w). Er is maximaal ongeveer 9.500 km³ aan zoet water beschikbaar, maar daarvan is ongeveer 3.500 km³ te vervuild voor gebruik (McKinney et al. (2007)). Volgens onderstaande figuur neemt het watergebruik exponentieel toe. De bevolking neemt toe, de welvaart neemt toe, en de watertechnologie biedt blijkbaar niet voldoende soelaas. Uit het voorgaande is op te maken dat er afgestevend wordt op een wereldwijd watertekort. Veel experts waarschuwen zelfs voor een wereldwijde watercrisis. Achter deze geaggregeerde getallen gaat vanzelfsprekend een wereld van verschil schuil: er zijn gebieden met meer dan voldoende water en er zijn gebieden waar al eeuwen een tekort is en waar men geleerd heeft spaarzaam te zijn.


Het is lastig om de ontwikkelingen een stap dieper dan toenemende bevolking en welvaart te duiden, daarom worden hieronder ontwikkelingen genoemd die een rol spelen:
• industriële ontwikkeling: deze heeft niet alleen geleid tot een vraag naar water vanuit de industrie, ze heeft ook stedelijke ontwikkeling in bijvoorbeeld de woestijn mogelijk gemaakt. Lima, de hoofdstad van Peru, is daar een voorbeeld van. Deze stad met inmiddels meer dan 11 miljoen inwoners is afhankelijk van drinkwaterleidingen die aansluiten op bronnen hoog in de Andes, tientallen kilometers van de stad. Tienduizenden veelal arme inwoners zijn aangewezen op waterverkopers met tankwagens doordat de ontwikkeling (en het eigendom) van deze leidinggebonden infrastructuur de ontwikkeling van de stad niet heeft kunnen bijhouden. Recentelijk zijn midden in de woestijn in Saudi-Arabië grote steden bijna uit het niets verrezen. In Phoenix, Arizona hebben veel huizen een gazon en zwembad, midden in de woestijn.
• landbouw: de relatie tussen aantal mensen, voedsel en daarmee water is evident. Of mensen nu in de woestijn wonen of in gebieden met meer overvloedig drinkwater, een grotere bevolking betekent eveneens meer en/of intensievere landbouw en dat betekent netto een hoger watergebruik. De hoeveelheid water voor voedsel per mens neemt wellicht toe doordat het menu bij toenemende welvaart meer water vraagt.
• markten en de mogelijkheden voor transport van bederfelijke waar: deze hebben wereldwijd geleid tot verandering in de gewassen die boeren telen. In veel gevallen heeft dit geleid tot een toename in watergebruik. Katoen is in dit geval exemplarisch aangezien dit een gewas is dat veel water vraagt en in monoculturen wordt verbouwd waar veel landbouwchemicaliën worden gebruikt, waardoor watervervuiling ontstaat in veel (sub)tropische gebieden waar katoen wordt verbouwd voor de wereldmarkt. In Nederland heeft de mechanisatie van de landbouw gezorgd voor een verandering van de waterhuishouding: met name door de noodzakelijke verlaging van de grondwaterstand is de netto runoff toegenomen.

Bronnen

McKinney et al. (2007), McKinney, M.L., Schoch, R.M., Yonavjak, L. (2207). Environmental Science: Systems and Solutions, 4th Ed., Jones and Bartlett Publishers, Inc.