Overzicht van energiesystemen
Energiesystemen zijn lastiger te classificeren dan industriële systemen. Zo kan worden gekeken naar:
• Energiebronnen: aardolie, aardgas en kolen
• Energiedragers: elektriciteit, warmte (en de energiebronnen)
• Stromen: productie, gebruik, doorvoer (import en export)
• Energie-intensieve sectoren: gebouwde omgeving, industrie, huishoudens, elektriciteitsopwekking, transport
Een mooi overzicht van de systemen is aan de hand van energiestromen, door middel van een Sankey diagram. Eurostat laat mooi zien hoe moeilijk het is om energiesystemen in te delen en weer te geven. Twee verschillende systemen staan hieronder in het klein (klik op de bronverwijzing voor schermvullende versies bij Eurostat zelf).
Energiegebruik in Nederland
Figuur 1 laat het energiegebruik in Nederland zien, uitgesplitst naar sector en energiedrager. Wat gelijk opvalt is dat er drie dominante energiedragers zijn: olie (paars), aardgas (donkerblauw) en elektriciteit (lichtblauw). Als bijdrage aan het totale energiegebruik, zijn olie en aardgas aan elkaar gewaagd. Onderaan de figuur is te zien dat dit al 30 jaar zo is. In tegenstelling tot de energievolumes van aardgas en olie, groeit elektriciteit gestaag, een teken van de verdere elektrificatie van onze maatschappij en een algemene toename van ons energiegebruik.
Figuur 1. Eurostat's Sankey diagram van de energiegebruik in Nederland in 2021. Bron: Eurostat 2021w
Wat niet zo duidelijk wordt, is hoe de energiedragers samenhangen. Bijvoorbeeld wordt aardgas gebruikt om stroom op te wekken en dit blijkt niet uit deze figuur. En kolen worden niet direct gebruikt, maar dit is wel een relevante energiedrager. Daarom hebben we een andere blik nodig op hetzelfde systeem. Een mogelijkheid is de energiebalans, die hieronder staat uitgewerkt.
Energiebalans van Nederland
Figuur 2 laat de energiestromen zien die de Nederlandse energiebalans bepalen.
In dit diagram staan productie en import links, consumptie rechts en export beneden. Wat daarmee al in deze kleine versie opvalt is de enorme rol van aardolie (de paarse stroom). De export daarvan is veel groter dan de consumptie. Als je beter gaat kijken (bekijk de versie van Eurostat zelf), zie je dat er met name wordt geïmporteerd: olieproductie is nagenoeg verwaarloosbaar. Hier zie je duidelijk de rol van de Rotterdamse haven, waar raffinage een belangrijke activiteit is en ruwe olie en aardolieproducten van de hele wereld worden geïmporteerd en naar Europa worden doorgevoerd.
Voor aardgas (in blauw) is dit verhaal anders. De consumptie is in dezelfde orde van grootte als de export. Maar productie vindt met name plaats in Nederland zelf (zie de pagina over aardgaswinning). Ook wordt duidelijk dat voor elektriciteitsopwekking met name aardgas wordt gebruikt (zie ook elektriciteit-conversie). De rol van kolen en andere energiedragers is veel kleiner.
Bronnen
Eurostat 2021w, Sankey diagram van het energiegebruik in Nederland, geraadpleegd 15 januari 2024Laatste wijziging: 15-01-2024
Deze publicatie valt onder een Creative Commons licentie. Zie hiervoor het colofon.
Deze publicatie valt onder een Creative Commons licentie. Zie hiervoor het colofon.
